Ý nghĩa của Tựa chương cuối cùng

vào ngày

Chương cuối cùng của tập sách cuối cùng, Harry Potter and the Deathly Hallows, mang tựa đề “𝗧𝗵𝗲 𝗙𝗹𝗮𝘄 𝗶𝗻 𝗧𝗵𝗲 𝗣𝗹𝗮𝗻” — “Sơ Hở Trong Kế Hoạch”. Và đây có lẽ là chương được đặt tên hay nhất và giàu ý nghĩa nhất trong toàn bộ bảy tập truyện.

Điều đặc biệt là trong suốt chương này, từ ‘flaw’ không hề được nhắc đến một lần nào. Tác giả đã để người đọc tự mình cảm nhận, suy ngẫm và xác định: Rốt cuộc, ‘flaw’ nào, ‘sơ hở’ nào – trong ‘plan’ nào, ‘kế hoạch’ nào – đang được nhắc tới ở đây?

Khi đọc hết chương này, đa số độc giả sẽ nhận ra:

1. Sơ hở trong kế hoạch của Dumbledore

Dumbledore, biết rằng mình sắp chết, đã bày ra một kế hoạch tỉ mỉ để đảm bảo quyền năng của Cây Đũa Cơm Nguội sẽ chấm dứt cùng sự ra đi của thầy.

Kế hoạch: Dumbledore sắp xếp để Severus Snape giết mình trong một cái chết được định trước. Nếu chết mà không bị ai đánh bại, thầy sẽ mang bí mật của cây đũa xuống mồ, và quyền năng của nó sẽ không bao giờ bị ai chiếm được.

Sơ hở: Trước khi Snape ra tay, Draco Malfoy đã giải giới Dumbledore trên Tháp Thiên Văn. Theo quy luật của cây đũa, sự trung thành của nó không phụ thuộc vào hành động giết người, mà chỉ cần đánh bại hoặc tước đũa của chủ nhân. Từ khoảnh khắc ấy, cây đũa Cơm Nguội chuyển lòng trung thành sang Draco — và kế hoạch của Dumbledore đổ bể.

2. Sơ hở trong kế hoạch của Voldemort

Voldemort, với nỗi ám ảnh quyền lực tuyệt đối, đã quyết tâm trở thành chủ nhân của cây đũa Cơm Nguội.

Kế hoạch: Hắn tin rằng Snape là kẻ sát hại Dumbledore và trở thành chủ nhân mới của cây đũa, và vì vậy hắn giết Snape để đoạt lại nó.

Sơ hở: Snape chưa bao giờ là chủ nhân thực sự. Draco mới là người đã đánh bại Dumbledore. Và sau đó, chính Harry Potter đã tước vũ khí Draco, trở thành chủ nhân đích thực của cây đũa Cơm Nguội, mà không hề biết điều đó.

Vì vậy, khi Voldemort dùng cây đũa này để giết Harry, cây đũa từ chối tấn công chủ nhân thật của mình. Lời nguyền giết chóc phản ngược, kết liễu chính Voldemort.

Ngoài ra, ngay từ đầu chương truyện này, chúng ta bắt gặp một ‘sơ hở’ khác, một cú twist không ai ngờ tới mà không kém phần quan trọng trong cả trận chiến.

3. Lời nói dối của Narcissa

Khi Narcissa Malfoy cúi xuống kiểm tra xem Harry còn sống không, bà đã nói dối Voldemort rằng “thằng bé đã chết”— chỉ vì một lý do duy nhất: để có thể nhanh chóng quay lại lâu đài tìm con trai mình, Draco.

Hành động này chính là ‘sơ hở cảm xúc’ mà Voldemort chưa bao giờ hiểu được: sức mạnh của tình yêu.

Nếu ‘The Flaw in the Plan’ về mặt chiến thuật là chuyện quyền sở hữu cây đũa, thì ‘The Flaw in the Plan’ về mặt chủ đề lại nằm ở chỗ Voldemort không thể hiểu nổi điều mà hắn khinh thường nhất: lòng người và tình yêu thương.

4. Nhưng vì sao chỉ là ‘The Flaw’ – chứ không phải ‘Flaws’?

Nếu đã có nhiều ‘plan’ và nhiều ‘flaw’ đến vậy, tại sao tựa chương lại dùng từ số ít và thêm mạo từ xác định ‘the’? Phải chăng cuối cùng chỉ có một kế hoạch và một sơ hở cốt lõi của cả mạch truyện?

Lật lại toàn bộ 7 tập sách, hoá ra chỉ có một đoạn hội thoại duy nhất có một “the flaw in the plan” được nhắc tới — và được nhắc tới 5 lần trong cả đoạn. Đó là phần đối thoại giữa Dumbledore và Harry trong Chương 37, tập Hội Phượng Hoàng.

“Con đã thấy chứ, Harry? Bây giờ con đã thấy cái thiếu sót trong cái kế hoạch tuyệt vời của thầy chứ? Thầy đã quan tâm đến con nhiều quá. Thầy đã quan tâm đến hạnh phúc của con nhiều hơn là việc cho con biết sự thật, quan tâm đến sự bình an trong tâm hồn con hơn là kế hoạch của thầy, quan tâm đến cuộc sống của con hơn là là những sự sống có thể mất đi nếu kế hoạch của thầy thất bại. Nói cách khác, thầy đã cư xử đúng như những gì Voldemort mong chờ những kẻ ngốc như chúng ta ưa làm.”

Phải chăng, chính ‘sơ hở cảm xúc’ này của thầy Dumbledore mới là nguồn cội cho tất cả những sơ hở sau đó xoay quanh quyền sở hữu cây đũa Cơm Nguội? Vì thầy đã thương Harry và muốn bảo bọc nó nên mới làm bất động nó trên đỉnh Tháp Thiên Văn, để nó không thể tham gia vào kế hoạch của thầy, mà cuối cùng thầy đã bị Draco Malfoy giải giới một cách bất ngờ, trước cả khi Snape ra tay.

Dù sao đi nữa, tựa đề chương đã chủ ý nhắc lại chính xác cách dùng từ của thầy Dumbledore chứ không phải ai khác khi nói về cái ‘sơ hở trong kế hoạch’ của chính thầy: tình yêu thương của thầy dành cho Harry, mà chính thầy dù không muốn cũng không thể tránh khỏi.

5. Tại sao tác giả chủ ý nhắc lại “The Flaw in The Plan” của Dumbledore?

Bởi vì trong những chương trước đó, trong cả tập sách này, mà đặc biệt là chương The Forest Again (Trở Lại Rừng Cấm), Harry cùng độc giả đã dần nhận ra bản chất thầy Dumbledore: một pháp sư vĩ đại nhưng vẫn luôn “vì lợi ích lớn lao hơn”. Và đối với Harry, thầy đã định sẵn cho cậu cái chết — thầy định sẵn Harry phải chết vì lợi ích của cả cộng đồng phù thuỷ. Khi Harry cuối cùng đã chắc chắn điều này, cậu chấp nhận hy sinh — cậu quyết định đi tìm cái chết, nhưng trong lòng không khỏi cay đắng vì kế hoạch của thầy Dumbledore.

Thế nên sau chương King’s Cross (Ngã Tư Vua), tác giả đã chủ đích nhắc lại “The Flaw in The Plan” để kết thúc truyện, và cũng là lật lại một lần nữa về Dumbledore: Thầy lên toàn bộ kế hoạch là thật, thầy giữ bí mật với Harry là thật, nhưng thầy yêu thương cậu cũng là thật. Thầy yêu thương Harry nên mới không thể nói rõ kế hoạch cho cậu từ sớm; thầy yêu thương cậu nhưng vì lợi ích của thế giới, thầy buộc phải hy sinh cậu. Thế nhưng cuối cùng kế hoạch của thầy may mắn vẫn có sơ hở, để cuối cùng Harry vẫn sống và giành chiến thắng.

Sau tất cả, những cái “flaw” của tình người đã tạo nên chiến thắng cho phe Harry: từ tình cảm của thầy Dumbledore dành cho Harry, tình mẫu tử của Narcissa dành cho Draco, đến phút yếu lòng vì tình người mà không thể xuống tay sát nhân của Draco.

Tình người cũng là cái ‘flaw’ mà Voldemort coi nhẹ, nhưng chính nó lại trở thành nguyên nhân cho chiến thắng của Harry và cho sự sụp đổ của hắn.

“The Flaw in the Plan” vì thế không chỉ là lời chốt cho trận chiến cuối cùng, mà là chương cuối cùng của toàn bộ 7 tập sách, kết thúc trọn vẹn của toàn bộ cuộc hành trình — một sơ hở hoàn hảo của kế hoạch 17 năm của thầy Dumbledore — và cũng là 17 năm Rowling viết nên Harry Potter.