Những ý nghĩa biểu tượng trong chi tiết Đèn chùm rơi tại Phủ Malfoy

vào ngày

Trong Harry Potter, cảnh chùm đèn rơi ở Phủ Malfoy diễn ra chớp nhoáng — chỉ nửa trang trong sách và chừng một phút trên phim.

Thế nhưng ai hay xem phim đọc truyện cũng biết đây thường là một hình ảnh mang tính biểu tượng cao, xuất hiện khá nhiều trong các tác phẩm điện ảnh, văn học, kịch nghệ kinh điển, từ Phantom of the Opera (1909), Clue (1985), Die Another Day (2002) đến Stardust (2007). Nhiều fan thậm chí còn đùa dựa theo quy tắc Chekhov’s Gun rằng: nếu khúc đầu đặc tả một bộ đèn chùm, thì kiểu gì về sau nó cũng rơi.

Đèn chùm thường rất nổi bật trong một công trình kiến trúc, và nó sẽ phần nào đại diện cho độ xa hoa hay bề thế của gia chủ hoặc địa điểm đó. Lẽ dĩ nhiên, một dinh thự lớn như Phủ Malfoy sẽ không thể thiếu một chùm đèn pha lê hoành tráng, và đó cũng là thứ đầu tiên Harry nhìn thấy khi vừa đặt chân tới đây.

Ở những tác phẩm khác, khoảnh khắc đèn rơi thường đánh dấu bước ngoặt hoặc cao trào. Còn trong Harry Potter, tuy không đến mức như vậy, nhưng thử ngẫm kỹ sẽ thấy chi tiết này mang nhiều ý nghĩa biểu tượng không kém:

• Nếu chùm đèn tượng trưng cho một dòng họ thuần huyết và tư tưởng thượng đẳng, thì khoảnh khắc nó rơi xuống cũng là lúc những ảo tưởng về quyền lực, sự tinh khiết và tính bất khả chiến bại của họ đổ vỡ tan tành.

• Nạn nhân trực tiếp nhất của cú rơi là Hermione, đã bất tỉnh, không thể phản kháng, nằm ngay dưới chùm đèn. Cô là đại diện rõ ràng nhất cho nạn nhân của cuộc chiến này, cũng là người không có lựa chọn nhất, vì mang dòng máu gốc Muggle.

• Kẻ làm rơi đèn là Dobby — con tinh từng làm gia tinh phục vụ trong chính dinh thự này, nhưng giờ đây lại tự do nhất trong cả căn nhà. Đây là biểu tượng cho sự lật đổ và giải phóng, cũng chính là điều mà Dobby đã làm — giải phóng cho những người bạn đang bị giam cầm tại đây. 

Bellatrix, kẻ đang nắm toàn quyền trong dinh thự, áp đặt cho cả gia chủ, phút trước vẫn có Hermione làm con tin, phút sau bỗng mất sạch ưu thế. Tại đây, Bellatrix trở thành biểu tượng cho quyền lực suy tàn, mụ trở nên điên tiết, mất kiểm soát tâm lý và đã tước đoạt ngay một sinh mạng trong cơn cuồng loạn. Nạn nhân Dobby cũng chính là đại diện cho sự hy sinh không thể tránh khỏi khi một biểu tượng quyền lực bị lật đổ.

Và cũng trong khoảnh khắc khiến tất cả mọi người bất ngờ này, bản chất nổi bật nhất của từng người cũng thể hiện rõ ràng qua phản ứng và hành động lúc đó:

• Trong phút chốc, Ron không màng tới cuộc chiến hay hiểm nguy, cậu chỉ lập tức lao vào đống đổ nát để đỡ lấy Hermione — người vừa là người bạn thân nhất, vừa là người cậu yêu. Bản chất Ron là vậy: trung thành, quan tâm bảo vệ bạn thân và người yêu, đặt họ cao hơn bản thân mình.

Harry thì cực kỳ nhanh trí, chủ động, là con người của ứng phó nhanh và hành động chiến lược: cậu lập tức lợi dụng hoàn cảnh này để cướp toàn bộ đũa phép trên tay Draco, đánh choáng Greyback và ở thế sẵn sàng chiến đấu.

Draco thì ngay từ đầu vốn chỉ hành động theo mệnh lệnh của Bellatrix, dường như chẳng hề có lựa chọn và cũng không theo mong muốn — trước đó cậu cũng không chủ động phát giác thân phận của nhóm Harry, mà chỉ ậm ừ khi được hỏi. Đứng trước chùm đèn rơi, Draco chỉ quan tâm an nguy của chính mình: cậu gập người tránh né và quên luôn phòng bị, để bị cướp đũa một cách dễ dàng. 

Narcissa, trong khoảnh khắc hỗn loạn, bà thể hiện ngay mình chỉ có một mối quan tâm duy nhất: sự an toàn của con trai. Bà chỉ lo kéo Draco ra xa hơn khỏi đống đổ nát.

• Còn Griphook, không có mối quan tâm nào lớn hơn cho hắn ngoài Thanh gươm Gryffindor. Dù cũng lãnh trọn cú rơi, con yêu tinh vẫn ôm chặt lấy thanh gươm không rời.

Như vậy, cảnh đèn chùm rơi ở Phủ Malfoy cũng là giây phút mọi lớp mặt nạ đều rơi xuống: quyền lực sụp đổ, sự thật phơi bày, và bản chất từng nhân vật hiện ra trong khoảnh khắc ngắn ngủi.

Và chính vì thế, dù chỉ thoáng qua, cảnh ấy vẫn ghi dấu như một điểm rạn đầu tiên trong pháo đài quyền lực nhà Malfoy, cũng là dinh thự của phe Tử Thần Thực Tử—một điểm rạn sẽ nhanh chóng lan rộng và không thể đảo ngược.