Nỗi dằn vặt câm lặng của thầy Snape: Phim vs Truyện

vào ngày

Trong phim phần 7.2, cảnh thầy Snape lao tới nhà Potter sau đêm kinh hoàng từng khiến biết bao khán giả nghẹn lòng. Ông ôm chặt lấy thân thể người phụ nữ đã chết, gào lên tiếng khóc như muốn xé tan màn đêm. Đó là một cảnh bi thương, dữ dội và đầy sức nặng điện ảnh, thể hiện tình yêu tuyệt vọng của một con người đã mất tất cả. Tuy nhiên, cảnh ấy cũng gây nhiều tranh cãi, bởi Snape được cho là đã bỏ mặc đứa trẻ một tuổi đang khóc ngặt nghẽo ngay bên cạnh xác mẹ. Và quan trọng hơn cả: cảnh này hoàn toàn không tồn tại trong nguyên tác truyện.

Trong truyện, Hagrid là người đầu tiên đến nhà Potter sau thảm kịch, theo lệnh của cụ Dumbledore, để đón Harry mang đến gia đình Dursley. Ngay sau đó là Sirius Black, người bạn thân nhất của James, chú đã đòi nhận nuôi Harry nhưng bác Hagrid không cho, sau đó chú đã để lại chiếc xe bay và đi tìm Peter Pettigrew ngay trong đêm.

Không có bất kỳ chi tiết nào cho thấy Snape xuất hiện tại đó. Điều này hoàn toàn hợp lý, bởi vào thời điểm ấy, Snape vẫn đang là một Tử thần Thực tử, và không thể nào biết chính xác khi nào những thành viên của Hội Phượng Hoàng sẽ đến. Việc ông thản nhiên bước vào ngôi nhà đổ nát để ôm xác Lily giữa lúc phe Dumbledore và nhiều người khác đang đổ về là điều vô lý, trái ngược với bối cảnh chính trị và nguy hiểm khi ấy.

Thay vì chứng kiến cái chết của Lily, Snape trong truyện đã tìm đến Dumbledore, trong cơn tuyệt vọng, để bày tỏ sự đau thương và hối hận — cũng từ đây, Dumbledore đã thuyết phục ông tiếp tục bảo vệ Harry. Cảnh này cũng đã không có trong phim.

Còn sau này, cũng trong chương The Prince’s Tale, chỉ có một cảnh duy nhất cho thấy Snape một mình gặm nhấm nỗi tiếc thương: cảnh ông quỳ trong căn phòng cũ của Sirius, đọc lại lá thư của Lily — xảy ra nhiều năm sau cái chết của Lily.

“Và tiếp theo, thầy Snape đang quỳ trong phòng ngủ của chú Sirius. Nước mắt nhễu xuống từ chiếc mũi khoằm của thầy trong lúc thầy đọc bức thư cũ của Lily. Trang thư thứ hai chỉ có vẻn vẹn mấy chữ: ‘lại có thể kết bạn với Gellert Grindelwald. Phần em, em nghĩ đầu óc bà lẫn rồi! Gởi đến anh thật nhiều yêu thương, Lily’

Thầy Snape lấy trang thư có chữ kí và lòng yêu thương của má Lily, rồi nhét nó vô trong áo chùng của thầy. Xong thầy xé cái hình thầy đang cầm ra làm hai, để thầy giữ phần tấm hình có má Lily đang cười, liệng phần còn lại có hình của ba James và Harry xuống sàn, phía dưới những ngăn tủ kéo…”

Không có tiếng gào hay những cử chỉ kịch tính. Chỉ có một người đàn ông cô độc quỳ giữa bóng tối, khóc vì một lá thư đã ố vàng, vì một tình yêu không thể nào quay lại. Nhưng cảnh tượng này cũng phần nào thể hiện một nỗi ám ảnh méo mó sau khi Lily đã ra đi nhiều năm trước. Khi Snape cất giữ trang thư có dòng chữ “gởi đến anh thật nhiều yêu thương”, ông không chỉ thương nhớ Lily — ông đang cố chiếm giữ một phần ký ức của cô, dù biết rõ rằng dòng chữ ấy không viết cho mình. Còn hành động xé đôi bức ảnh, giữ lại nửa có Lily và vứt bỏ phần của James và Harry, là một biểu hiện rõ ràng của tình yêu pha lẫn oán hận và sự ích kỷ. Ông yêu Lily, nhưng tình yêu ấy bị bóp méo bởi nỗi ghen tuông, bởi việc ông không thể chấp nhận rằng cô đã yêu và có con với người khác.

So với cảnh phim tô vẽ Snape như một người đàn ông đau khổ tột cùng ngay thời điểm người ông yêu chết thảm, cảnh trong truyện trầm lắng hơn nhưng giàu sức nặng hơn, bởi nó là một nỗi ám ảnh day dứt không nguôi suốt nhiều năm. Nó không biến ông thành anh hùng, mà cho thấy con người thật của ông — một tâm hồn vừa đáng thương, vừa đáng sợ, bị giam cầm bởi chính tình cảm của mình. Tác giả không cần tiếng gào thét để thể hiện nỗi đau; bà để nó tự bộc lộ qua những hành động nhỏ bé, vụn vặt, nhưng đầy sức ám ảnh.

Và chính vì thế, cảnh trong truyện, dù chỉ thoáng qua, lại mang sức nặng hơn gấp nhiều lần. Nó là sự phản chiếu hoàn hảo cho nhân vật Snape — người sống trong vùng xám giữa thiện và ác, giữa yêu thương và thù hận. Rowling đã dày công khắc họa ông suốt bảy tập truyện, từng mảnh nhỏ, từng tầng cảm xúc, để đến cuối cùng, người đọc không chỉ hiểu mà còn vỡ oà khi ghép nối được toàn bộ bức tranh. Snape không hoàn hảo, không trọn vẹn, nhưng chính sự phức tạp ấy khiến ông trở thành một trong những nhân vật được yêu thích và ghi nhớ nhất trong thế giới Harry Potter.